Kiralık araçlar, günlük hayatta veya seyahatlerde büyük bir kolaylık sağlasa da, bu araçların kullanımı belirli kurallara ve yasal yükümlülüklere tabidir. Kiralama sözleşmesinin en temel maddelerinden biri, aracı kimin kullanabileceği ile ilgilidir. Peki, kiralık aracı sözleşmede belirtilmeyen bir kişi kullanırsa ne olur? Bu durum, tahmin edilenden çok daha ciddi hukuki ve mali sonuçları beraberinde getirebilir.
Sözleşmenin Temel Şartı: Yetkili Sürücü
Araç kiralama (Rent a Car) sözleşmeleri, aracı kiralayan (kiracı) ve varsa sözleşmeye ek sürücü olarak eklenen kişiler dışında herhangi birinin aracı kullanmasını kesinlikle yasaklar. Bu kural, hem kiralama şirketinin mülkiyetini korumak hem de sigorta teminatlarının geçerliliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir.
Kiralık Aracı Başkası Kullanırsa Ne Olur? Kiralık aracı, sözleşmede adı geçmeyen bir kişinin kullanması, sözleşmenin en ağır ihlallerinden biri olarak kabul edilir ve bu durum, tüm sigorta ve kasko teminatlarının derhal geçersiz olmasına yol açar.
En Ağır Sonuç: Sigorta ve Kasko Teminatlarının İptali
Yetkisiz sürücü kullanımının en kritik sonucu, olası bir kaza veya hasar durumunda devreye girmesi beklenen tüm sigorta ve kasko teminatlarının geçersiz hale gelmesidir.
1.Hasar Masrafları: Yetkisiz sürücünün karıştığı bir kazada, araçta meydana gelen hasarın tamir masrafları, kasko veya trafik sigortası tarafından karşılanmaz. Bu durumda, hasarın tamamı ve hatta aracın onarılamayacak derecede zarar görmesi (pert olması) halinde aracın piyasa değeri, doğrudan aracı kiralayan kişiden talep edilir. Bu, on binlerce lirayı bulabilen çok yüksek bir maliyet demektir.
2.Üçüncü Şahıs Zararları: Kazada karşı tarafta (üçüncü şahıslarda) oluşan maddi ve manevi zararların tazmini de sigorta kapsamı dışında kalabilir. Kiralayan kişi, bu zararları kendi cebinden ödemek zorunda kalabilir, bu da sorumluluğu katbekat artırır.
Diğer Hukuki ve Mali Yükümlülükler
Sigorta teminatlarının geçersizliğinin yanı sıra, yetkisiz kullanımın kiralayan kişi için başka sonuçları da bulunmaktadır:
•Sözleşme İhlali ve Cezai Şart: Kiralama sözleşmesinin ihlali nedeniyle, kiralama şirketi sözleşmede önceden belirlenmiş olan cezai şart maddesini devreye sokabilir. Bu, hasar masraflarından bağımsız olarak kiralayan kişiye ek bir mali yükümlülük getirir.
•Trafik Cezaları: Yetkisiz sürücünün yaptığı hız ihlali, hatalı park veya diğer trafik kuralları ihlalleri sonucu kesilen tüm cezalar, kiralayan kişinin sorumluluğundadır ve kendisine yansıtılır.
•Hukuki Süreçler: Kiralama şirketi, uğradığı zararları tahsil etmek için kiralayan kişiye karşı hukuki yollara başvurabilir. Bu süreçler, uzun süren mahkeme süreçleri, avukatlık ücretleri ve ek masraflar anlamına gelir.
Güvenli Kullanım İçin Ne Yapılmalı?
Kiralık araç kullanırken bu tür yüksek riskli durumlarla karşılaşmamak için alınması gereken tek ve en önemli önlem, aracı kullanacak herkesin sözleşmeye dahil edilmesidir.
•Ek Sürücü Ekleme: Aracı kullanması muhtemel olan herkesi, kiralama işlemi sırasında ek sürücü olarak sözleşmeye ekletin. Kiralama şirketleri bu hizmet için genellikle makul bir ek ücret talep ederler.
•Sürücü Şartlarını Kontrol Edin: Ek sürücülerin de kiralama şirketinin belirlediği yaş, ehliyet süresi ve diğer sürücü kriterlerini karşıladığından emin olun.
Özet: Yetkisiz Sürücü Kullanımının Risk Tablosu
|
Durum
|
Sonuç
|
Kiralayan İçin Maliyet/Risk Düzeyi
|
|
Yetkisiz Sürücü Kaza Yapar
|
Kasko ve sigorta teminatları tamamen geçersiz olur.
|
Çok Yüksek: Tüm hasar, onarım ve üçüncü şahıs tazminat masrafları kiralayana yansır.
|
|
Yetkisiz Sürücü Kullanır (Kazasız)
|
Sözleşme ihlali nedeniyle cezai şart uygulanır.
|
Orta: Sözleşmede belirtilen cezai şart tutarı ödenir.
|
|
Yetkisiz Sürücü Trafik Cezası Yer
|
Trafik cezaları ve ilgili işlem masrafları kiralayana yansıtılır.
|
Düşük/Orta: Ceza tutarına bağlı olarak değişir.
|
Kiralık araç kullanmanın getirdiği kolaylıklardan sorunsuz bir şekilde faydalanmak için, her zaman kiralama sözleşmesindeki şartlara titizlikle uymak ve yetkisiz kullanımdan kesinlikle kaçınmak en güvenli yoldur.
